Streven naar eenheid

Bron: webmaster gebedstijd.blogspot.com

In de praktijk is het streven naar eenheid niet zo makkelijk. Men worstelt met meningsverschillen, afwijkende overtuigingen en geloofsbelevingen die men vaak van elkaar niet begrijpt. In de ogen van de ene is de andere te traditioneel, terwijl andersom gedacht kan worden dat er een gebrek aan ontzag voor God is. De ene stroming benadrukt de noodzaak van de waterdoop, terwijl de andere weer gebedgenezing belangrijk vind. Het grootste probleem is wel, dat men weinig oog en oor voor elkaar heeft. Of, zo voelen we dat misschien. Het gevoel van onbegrip is iets waar veel christenen in vast zitten. Degene die zich onbegrepen voelt, kan op zijn of haar beurt ook weer moeilijk begrip tonen.

Het Nieuwe Testament leert ons dat eenheid onder andere onstaat door liefde, nederigheid en zelfopoffering. Dat zijn voorwaarden van eenheid. Het zijn geen gevolgen van eenheid, maar oorzaken. Aan de andere kant is een gevólg van eenheid, dat we de wereld met al haar dwalingen en misleidingen kunnen weerstaan. Dit is één van de gevolgen en niet één van de oorzaken van eenheid. Hierin zit een belangrijke les voor ons, de gemeente.

We moeten niet de oorzaak en het gevolg van eenheid door elkaar halen. En toch gebeurt dat regelmatig. Vaak proberen we eenheid in stand te houden door ons af te zetten van wereldse dwalingen en door het stellig innemen van bijbelse (of onbijbelse) standpunten. We zien het ‘vasthouden van de waarheid’ als een oorzaak van eenheid. Maar de praktijk wijst anders uit. In de praktijk is de vasthouden aan de waarheid (of aan de leugen) vaak een oorzaak van verdeeldheid geweest.
De Baptistengemeente bijvoorbeeld, is ontstaan doordat bepaalde mensen zich vasthielden aan de leer van de volwassendoop, terwijl andere mensen zich vasthielden aan de leer van de kinderdoop. Het kwam niet door de bijbelse waarheid, waaraan men zich dacht vast te houden, dat er een kerkscheuring ontstond. Het kwam door de hardnekkigheid en koppigheid van de mensen waarmee aan deze waarheid vastgehouden werd. Ik neem nu geen standpunt in over de doop: ik contasteer slechts dat mensen verdeeld raken doordat ze hardnekkig aan een bepaalde waarheid vasthouden.
Een ander voorbeeld is de leer van de doop in de Geest. In eerste instantie wilden de pioniers van de Pinksterbeweging de doop in de Geest, in de kerk invoeren. Zij hadden een belangrijke waarheid ontdekt! Maar de gevestigde kerk hield zich aan een andere waarheid en dacht zo het Woord van God te gehoorzamen. Beide groepen hielden zich vast aan de waarheid die voor hen belangrijk was. Daardoor vonden ‘pinkstermensen’ geen ruimte in de traditionele kerken en ontstonden kerkscheuringen. Deze scheuringen ontstonden echter niet vanwege het nastreven van de waarheid, maar vanwege de koppigheid waarmee een ieder zich vasthield aan die waarheid. Opnieuw neem ik geen standpunt in, maar ik wil slechts opmerken dat verdeeldheid ontstaat vanwege de manier waarop mensen aan de waarheid vasthouden.

Is de waarheid ‘slecht’? Nee natuurlijk niet. Echter, hetgeen wat slecht is, is dat we de waarheid de verkeerde plek geven. We verwachten dat waarheid ons één kan maken. We denken dat het vasthouden van bijbelse leringen ons wel veilig zal stellen voor verdeeldheid. Immers, als iedereen hetzelfde gelooft, kan men met elkaar overweg. De praktijk wijst uit dat er altijd meningsverschillen zullen zijn en de bijbel onderwijst ons bovendien iets anders.

Wat moeten we dan zeggen over het feit dat Paulus het heeft over ‘één geloof, één doop’ (Ef.4:3-6), etcetera? Toont ons dat niet dat we dus wel één gezamenlijk geloof moeten belijden? Ten eerste is dit inderdaad zo maar is dit ene geloof een vrucht van eenheid. Eenheid is dus niet een vrucht van één geloof, maar één geloof is een vrucht van eenheid. Het is in liefde en eenheid dat we harmonieus een gezamenlijk geloof kunnen delen. Dat is het tegenovergestelde van, dat we zonder liefde de waarheid proberen te gebruiken om daaruit eenheid en liefde te verwachten! Zonder onderlinge liefde begin je de dingen te forceren. Daarom moet de onderlinge liefde het beginpunt zijn en de onderlinge eenheid een oorzaak van een gezamenlijk gedeeld geloof.
Ten tweede is het zo dat Paulus één simpel geloof had in de Here Jezus. Hij verkondigd ‘Christus, de gekruisigde’ (Gal. 3:1). Dat is de kern van zijn geloof. Of Paulus met ‘één geloof’ ook allerlei andere leerstellingen bedoelde, valt zeer te betwijfelen. Als Paulus het over allerlei dingen heeft in zijn brieven, staat altijd Christus centraal. Christus is hét geloof voor hem. Meer dan Christus heeft hij niet nodig en meer dan Christus hoeft hij niet te verdedigen.
Dit laat ons zien dat dit ene geloof wel degelijk meningsverschillen toelaat. We kunnen één zijn en tegelijkertijd het niet overal over eens zijn. Als we ons maar houden aan de kern van het evangelie: dat Christus , de Zoon van God, voor onze zonden is gestorven en weer is opgestaan. Is dit dan toch weer een ‘waarheid’ waaruit eenheid ontstaat? Nee. Dit is slechts een waarheid die bepaald wié er bij de geloofsgemeenschap horen.
Bínnen de geloofsgemeenschap geldt dat waarheid een gevólg moet zijn van onderlinge eenheid en samenwerking. Het begint dus met onderlinge liefde, nederigheid en de ander hoger achtten dan jezelf. Als christenen deze houding aan zouden nemen, zou er veel ruimte zijn om te praten en te luisteren naar ieders geloof en geloofsbeleving. Niet langer hoeft iedereen zijn gelijk te krijgen. En men begint in te zien dat de strijd om allerlei onbelangrijke waarheden, verdeeldheid brengt.
Het Nieuwe Testament leert ons dat wij samen de volheid van de liefde van Christus kunnen bevatten (Ef. 3:18-19). Dit kunnen we niet los van elkaar. Samen kunnen we tot meer kennis van Christus komen. Als we ons gezamenlijk oprecht op Jezus richten, kan het niet anders dan dat we hem beter leren kennen. Dat geld ook voor het verstandelijke aspect van het geloof. Als we ons oprecht op Jezus richten, zullen we gezamenlijk een bijbelse kijk op de wereld en op geestelijke dingen ontwikkelen. Dit gezamenlijke geloof is dan een product van eenheid, liefde en een radicale gerichtheid op Christus. Het is het gevolg van eenheid en niet een oorzaak.

Het ene geloof in Christus – puur dat Christus, de Zoon van God, gestorven is voor onze zonden en weer is opgestaan, niets meer en niets minder - is de toegang tot de gemeente. Als men dat niet gelooft, is men simpelweg geen christen en hoort men niet bij de gemeente. Degenen die het wel geloven horen bij de gemeente. Binnen de gemeente, is de kern van het geloof vanzelfsprekend. Met die vanzelfsprekendheid in het achterhoofd, moeten we allereerst de eenheid najagen. Niet allerlei leringen, hoe bijbels ze ook zijn, moeten de prioriteit krijgen. De onderlinge liefde en eenheid moet de prioriteit krijgen. Wanneer dat gebeurt bouwen we een gezamenlijk geloof en geloofsbeleving op, waarin wij in eenheid delen. Binnen die geloofsbeleving zijn de meeste gedachten en leringen niet relevant genoeg om de eenheid er voor op het spel te zetten. Er is dus nederigheid nodig om de eenheid te bewaren. Toch is het mooie aan de eenheid zoals de bijbel die beschrijft, dat we wel degelijk tot meer kennis komen van wereldse en geestelijke zaken. Dat is een automatisch voortvloeisel van eenheid en een nederige gerichtheid op Jezus. Maar dan moeten we wel beginnen met de onderlinge liefde.