Bron: http://kerkgeschiedenis.web-log.nl/kerkgeschiedenis/2007/11/de_kerk_in_chin.html
n.a.v. Tony Lambert, China voor Christus, Amsterdam 2006
Vijftig miljoen?
Wat er gebeurt met het grootste volk ter wereld mag ons niet onberoerd laten. Volgens voorzichtige schattingen zijn er minstens 50 miljoen christenen in China, maar dit kan wel eens veel meer zijn. Dit is het gevolg van een grote opwekking, die nog steeds gaande is. Het eenpartijstelsel in de Lenistische staat is ongeveer het enige wat nog van Mao’s erfenis over is. Het vijgenblad van ‘socialisme met Chinese karaktertrekken’ bedekt een rauw kapitalisme waaronder bijna alles valt. De oude confuciaanse waarden en normen zijn door Mao grotendeels aan de kant gezet en de ondergang van het maoïsme heeft derhalve een morele leegte achtergelaten. Het aantal echtscheidingen neemt hand over hand toe. Er ontstaan veel sekten. In 1976 waren in China geen kerken toegankelijk (met uitzondering van twee voor buitenlandse diplomaten en bezoekers). In 2006 zijn er meer dan 50.000 geregistreerde protestantse kerken en ontmoetingsplaatsen en nog veel meer niet-geregistreerde huisgemeenten. In 1949, toen de communisten aan de macht kwamen en de zendelingen weg moesten, waren er 700.000 (protestantse) christenen in China. Nu minstens 50 miljoen. China is hard op weg om het land met de grootste gemeenschap van evangelische christenen ter wereld te worden, en zo Amerika voorbij te streven.
Razendsnelle veranderingen
China verandert snel. Een stad als Beijing (vroeger bekend om de vele fietsen, nu drie miljoen auto’s), is in waanzinnig tempo gegroeid. In dertig jaar tijd is China compleet veranderd. Het is een economische supermacht geworden. China is de ‘productiewerkplaats’ van de wereld geworden. Er is een enorme migratie op gang van het platteland naar de steden: zo’n 200 miljoen boeren, de grootste massamigratie in de geschiedenis van de mensheid. Een jongeman kan als taxichauffeur in de stad tien keer zoveel verdienen als op de boerderij. De mensen zijn wanhopig op zoek naar banen. Onder de oppervlakte sluimert de onrust. In de steden zien veel migranten zich uit wanhoop gedwongen om te bedelen, te stelen of zich te prostitueren. Het aantal studenten groeit explosief. Velen gaan in het buitenland studeren: een grote mogelijkheid voor de verspreiding van het Evangelie. De private sector is aan een opmars begonnen. In de steden ontstaat een nieuwe middenklasse. Boeren wordt zomaar land onteigend om de steden uit te breiden. Velen zijn boos op de corrupte autoriteiten en de hebzucht van de projectontwikkelaars.
Publieke opinie omgeslagen
Dertig jaar geleden geloofden velen in de propaganda van Mao die beweerde dat het christendom slechts een ‘werktuig van het Westerse imperialisme’ was. Geen enkele zichzelf respecterende jongere zou erover hebben gepeinsd om een kerk binnen te lopen. Vandaag de dag is de publieke opinie totaal omgeslagen. In 1998, toen veel gebieden geteisterd werden door de hevigste overstromingen in vijftig jaar, waarbij 200 miljoen mensen getroffen werden, reageerden de kerken op een geweldige manier. De christenen waren als moreel voorbeeld en modelburgers die zichzelf opofferen, in tegenstelling tot de corrupte autoriteiten. De christenen dwongen bij het grote publiek, zowel bij boeren als intellectuelen, respect af en werden beschouwd als een goede stroming in de maatschappij. Veel kerken, vooral in de steden, hebben hun oorspronkelijke gebouw moeten afbreken om er eentje van vijf of zes verdiepingen op te zetten. De harde en meedogenloze vervolging in de jaren vijftig tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) zijn voorbij. Huisgemeenten registreren zich niet. Ze vrezen dat ze onder de supervisie van de Drie-Zelfkerk komen te staan. De Drie-Zelfkerk is trouwens geen liberaal genootschap, integendeel. De grote meerderheid is evangelisch of zelfs fundamentalistisch. De vernietigende, kritische theologie die de Westerse kerk zoveel schade heeft berokkend, is in China grotendeels onbekend.
‘Atheïstische gebied’ nu het ‘Jeruzalem van China’
Toen George Stott van de China Inland Mission in 1868 in het land aankwam zag hij een stad vol tempels en afgodsbeelden. De tegenstand was groot, maar hij kreeg vertrouwen. Hij ging zich kleden in Chinese gewaden. Er ontstond een kleine kerk. Nog later bouwde hij een grote kerk in het centrum van de stad. In tegenstelling tot de gotische kathedralen die sommige Westerse zendingsorganisaties bouwden, werd deze kerk in de Chinese bouwstijl ontworpen. De jaren gingen voorbij. Iemand mocht zich pas laten dopen, nadat hij minstens achttien maanden christen was en grondig onderwezen was in de christelijke leer en levenswandel. Bij de doop kreeg men een persoonlijke, christelijke naam. In 1911 viel de Manchu-dynastie en werd vervangen door een republiek. Na 1945 woedde er een verpletterende burgeroorlog, die Mao in 1949 uiteindelijk won. Hij riep de ‘Volksrepubliek’ uit. In 1952 moesten alle buitenlandse zendelingen het land verlaten. De Chinese kerk was nu op zichzelf aangewezen. Er kwamen harde acties tegen de kerken. Voorgangers werden ‘heropgevoed’ en velen naar kampen gestuurd. In 1958 werden de meeste kerken gesloten. Sommige gebieden werden uitgeroepen tot ‘atheïstisch gebied’. Ook het gebied waar George Stott had gearbeid. Maar vandaag de dag telt het gebied van 6 miljoen inwoners meer dan 600.000 evangelische protestanten! Dertig jaar geleden uitgeroepen tot atheïstisch gebied, nu bekend als het Jeruzalem van China.
Het wonder van de laatste dertig jaar
Op het platteland is de opwekking het meest zichtbaar. ‘In deze streek hebben we ongeveer om de kilometer een nieuwe kerk gebouwd!’ Preken van een uur lengte zijn heel gebruikelijk. Elk jaar worden er in elke gemeente velen gedoopt. In centraal China leidde een predikant een doopdienst die zes uur lang duurde en waarin hij 1100 gelovigen had gedoopt. In een grote kerk in een stad, waar de dienst om acht uur begint, klinkt twee uur van te voren al gezang van mensen. ‘Die komen twee uur eerder om verzekerd te zijn van een plaats en besteden die twee uur aan gebed en aanbidding. Ze bereiden zich voor op de dienst.’ Aan het eind van deze dienst stonden buiten al weer achthonderd mensen te wachten om naar binnen te gaan voor de dienst van tien uur. Aan het begin van 1979 waren er nergens in China kerken officieel geopend. Dit was het gevolg van de Culturele Revolutie die in 1966 alle kerken deed sluiten. De extreme wetten van Mao werden echter gewijzigd en men besloot terug te keren naar de beperkte godsdienstvrijheid van begin jaren vijftig. Nu worden er elke dag zes kerken voor het eerst of opnieuw geopend en zijn er 16.000 geregistreerde (protestantse) kerken en 32.000 geregistreerde ontmoetingsplaatsen. Daarbij zijn de huisgemeenten niet geteld. Niet in elke streek is het makkelijk een kerk te openen. Men ondervindt veel tegenstand van de vijandige bureaucratie.
Studenten
Veel gelovigen binnen de Drie-Zelfkerk staan net zo kritisch tegenover het politieke controle-element als de leiders van de huisgemeenten. Toch hebben ze ervoor gekozen om te werken binnen het systeem. Veel jonge studenten houden van hun land en zien dat het Evangelie het antwoord is op de vele problemen in het land. De studentendemonstraties in 1989 liet de onvrede zien van veel (seculiere) studenten. Er zijn sommige seminaries van de Drie-Zelfkerk waar nog liberale leraren zijn, maar de vrijzinnigheid vindt in de kerken geen ingang. In China zijn op dit moment twaalf seminaries en twaalf bijbelscholen van de Drie-Zelfkerk. Nog steeds is het officiële doel van de partijpolitiek ten aanzien van godsdienst dat de seminaries mensen moeten opleiden die ‘het vaderland liefhebben, het leiderschap van de Partij en de regering aanvaarden, de socialistische weg volgen en een religieuze opleiding krijgen’. Door heel China zijn er slechts rond de 2000 studenten die een geregistreerde theologische opleiding volgen. Vele duizenden volgen een parttime opleiding. Er is dus een groot gebrek aan goed opgeleide voorgangers en onderwijzers. In sommige gebieden is de verhouding ongeveer 1 op de 45.000 gelovigen! Hierdoor staan gemeenten vaak open voor elke wind van leer en sektarische evangelisten die van dorp tot dorp trekken.
Huisgemeenten als ‘christelijke koorts’
Veel huisgemeenten zijn onafhankelijk. Andere vormen een netwerk met huisgemeenten in andere provincies of zelfs het hele land. Jarenlang hebben de autoriteiten en de Drie-Zelfkerk ontkent dat de huisgemeenten een onafhankelijke positie bezaten. De opwekking van het onofficiële christendom is vandaag de dag zo wijdverspreid dat men er zelfs een speciale naam voor heeft bedacht: de ‘christelijke koorts’! Sinds het eind van de jaren zeventig en begin jaren tachtig zijn de huisgemeenten gegroeid, volwassen geworden en versplinterd. De oudere gelovigen uit de huisgemeenten hebben vaak tot een officiële denominatie of zendingsorganisatie behoord, waar ze in de jaren vijftig tot geloof zijn gekomen, voordat al deze groepen werden verboden.
De Jezusfamilie
In de huisgemeenten wordt een sterk evangelische en conservatieve, soms zelfs fundamentalistische, leer gebracht. Een liberale theologie heeft weinig invloed op de kerken. In sommige gebieden groeien charismatische en pinkstergroepen snel. Ook vindt men er extremistische groeperingen, die andere gelovigen (zelfs degenen die vervolgd zijn om hun geloof) afdoen als ‘dode orthodoxen’. De ‘Jezusfamilie’ werd tijdens de Culturele Revolutie zwaar vervolgd. Nu de werkloosheid in de steden en op het platteland steeds meer toeneemt, blijkt het radicale, vastberaden christendom van de Jezusfamilie miljoenen verarmde boeren en arbeiders aan te trekken. Het vormt ook een krachtige tegenstroom voor de golf van materialisme die het land lijkt te overspoelen.
De Kleine Kudde van Watchman Nee
Watchman Nee van de Kleine Kudde heeft veel invloed gehad. Hij richtte een onafhankelijke groepering op die het belang van de plaatselijke kerk benadrukte. Het trok vooral intelligente jongeren aan, omdat ze via grondige bijbelstudie wilde terugkeren naar de leer van het Nieuwe Testament. Ze beweren hardnekkig dat er in elke plaats maar één plaatselijke gemeente kon zijn. Velen verhuisden groepsgewijs met hele gezinnen om het Evangelie te brengen in de onbereikte gebieden. Tijdens de Culturele Revolutie kregen ze te maken met hevige vervolging, maar aan het eind van de jaren zeventig mondde dit uit in een geweldige geestelijke opwekking. Huisgemeenten schoten als paddenstoelen uit de grond. In 1952 werd Nee gearresteerd en hij stierf in 1972 in een werkkamp. De beweging werd gedwongen zich aan te sluiten bij de Drie-Zelfkerk nadat veel leiders gevangen waren genomen.
Gezamenlijk appel huisgemeenten
Vanwege de grote aantallen christenen hebben de autoriteiten besloten tot een gematigder beleid. In de jaren negentig is de druk op onafhankelijke huisgemeenten om zich te laten registreren en aan te sluiten bij de Drie-Zelfkerk toegenomen. In 1996 waren verschillende leiders van huisgemeenten zich bewust dat verdeeldheid onder de huisgemeenten een bedreiging vormen voor hun getuigenis. Hun individuele stem was maar klein en werd in het buitenland niet gehoord, terwijl de Drie-Zelfkerk steeds vaker verkeerde informatie over de huisgemeenten naar buiten bracht. In 1998 riepen ze de regering op de vervolgingen te beëindigen. Het appel bestond uit zeven punten: Gods grote macht erkennen, christenen in werkkampen vrijlaten, tegenover de 10 miljoen gelovigen in de Drie-Zelfkerk zijn er 80 miljoen uit de huisgemeenten, in gesprek gaan met leiders van de huisgemeenten, het begrip ‘sekte’ opnieuw definiëren, stoppen met aanvallen op de huisgemeenten en de huisgemeenten zijn een kanaal waardoor Gods zegeningen China bereiken.
Huisgemeenten zijn volwassen geworden
Dit opmerkelijk document laat zien dat de huisgemeenten volwassen zijn geworden. Als een groep of persoon het etiket ‘sekte’ krijgt, heeft dat grote gevolgen: het is bijna onmogelijk ervan af te komen. De gevolgen zijn aanzienlijk: arrestaties, boetes en gevangenisstraf. Volgens de wet wordt elke organisatie die zich niet aansluit bij de Drie-Zelfkerk beschouwd als een sekte. Hun enige ‘misdaad’ is dat zij zich niet willen aansluiten bij de Drie-Zelfkerk. In 1998 deden de leiders van vier grote stromingen binnen de huisgemeenten een geloofsbelijdenis uitgaan, die uiterst conservatief en evangelisch is. Om een kleine indruk te geven het volgende:
De Bijbel is geïnspireerd, is de hoogste norm voor het leven, er staan geen fouten in de Bijbel, tegen een eigenmachtige uitleg van de Schrift of subjectieve vergeestelijking. Men belijdt de drie-eenheid, men ziet Christus als Gods Zoon, die opgestaan is en zal weerkomen. Iedereen die berouw toont en gelooft in Christus zal worden gered door de wedergeboorte. Gods kinderen worden tot het eind bewaard in het geloof én christenen moeten zelf het geloof tot het eind bewaren. Ze keren zich tegen allen die specifieke kenmerken of persoonlijke ervaringen als voorwaarde stellen voor verlossing. Ten aanzien van de Heilige Geest geloven ze niet dat tekenen en wonderen en de gaven van de Heilige Geest gestopt zijn na de apostolische periode, ze verbieden het spreken in tongen niet, noch verplichten het, noch beschouwen ze het als een teken van het behoud. De Heilige Geest is geen kracht, maar een Persoon. Christus is het hoofd van de kerk. Haar geestelijke bediening moet niet in handen van seculiere machten liggen. Alle gelovigen zijn priesters die plicht hebben het Evangelie te verkondigen.
In de traditie van de kerk van alle tijden en plaatsen
Het is dus een volledig bijbelgetrouw geschrift, die niet afwijkt van de Westerse traditie. Opvallend is wel dat enkele doctrines waar in de Westerse kerk verschillend over wordt gedacht, hier zijn samengevoegd. De volharding der heiligen wordt beleden (reformatorisch), maar er wordt ontkent dat de tekenen en wonderen beperkt waren tot de apostolische periode (charismatisch). Men neemt een zorgvuldig neutrale positie ten aanzien van het spreken in tongen in. De klassieke reformatorische doctrine betreffende scheiding van kerk en staat wordt gehandhaafd. Waarom blijven deze gemeenten buiten de Drie-Zelfkerk? Hierover hebben ze ook geschreven:
(1) De Schrift vertelt ons dat we overal mogen samenkomen, daarvoor hebben we geen toestemming van de overheid nodig. (2) Volgens de Schrift mogen gelovigen preken als ze zich daartoe geroepen voelen door God; ze hoeven dus niet bevoegdheid te krijgen van de overheid. (3) De Bijbel leert ons dat wij het Evangelie moeten verkondigen aan alle volken tot aan de einden der aarde; we hoeven ons dus niet te houden aan de overheid die slechts een bepaalde streek toewijzen om te preken. (4) De overheid staat ons niet toe het Evangelie te verkondigen aan kinderen onder de 18 jaar. Jezus zegt echter: ‘Laat de kinderen tot Mij komen en verhindert ze niet…’ (5) De overheid staat niet toe dat gelovigen voor zieken bidden of demonen uitdrijven. De Bijbel gebiedt het ons echter. (6) Het beleid van de overheid staat niet toe dat gelovigen broeders van ver ontvangen en ook mag men geen contact met buitenlandse kerken hebben. In de Bijbel wordt echter opgeroepen dat we broeders van ver moeten ontvangen en de kerk is universeel.
n.a.v. Tony Lambert, China voor Christus, Amsterdam 2006
Vijftig miljoen?
Wat er gebeurt met het grootste volk ter wereld mag ons niet onberoerd laten. Volgens voorzichtige schattingen zijn er minstens 50 miljoen christenen in China, maar dit kan wel eens veel meer zijn. Dit is het gevolg van een grote opwekking, die nog steeds gaande is. Het eenpartijstelsel in de Lenistische staat is ongeveer het enige wat nog van Mao’s erfenis over is. Het vijgenblad van ‘socialisme met Chinese karaktertrekken’ bedekt een rauw kapitalisme waaronder bijna alles valt. De oude confuciaanse waarden en normen zijn door Mao grotendeels aan de kant gezet en de ondergang van het maoïsme heeft derhalve een morele leegte achtergelaten. Het aantal echtscheidingen neemt hand over hand toe. Er ontstaan veel sekten. In 1976 waren in China geen kerken toegankelijk (met uitzondering van twee voor buitenlandse diplomaten en bezoekers). In 2006 zijn er meer dan 50.000 geregistreerde protestantse kerken en ontmoetingsplaatsen en nog veel meer niet-geregistreerde huisgemeenten. In 1949, toen de communisten aan de macht kwamen en de zendelingen weg moesten, waren er 700.000 (protestantse) christenen in China. Nu minstens 50 miljoen. China is hard op weg om het land met de grootste gemeenschap van evangelische christenen ter wereld te worden, en zo Amerika voorbij te streven.
Razendsnelle veranderingen
China verandert snel. Een stad als Beijing (vroeger bekend om de vele fietsen, nu drie miljoen auto’s), is in waanzinnig tempo gegroeid. In dertig jaar tijd is China compleet veranderd. Het is een economische supermacht geworden. China is de ‘productiewerkplaats’ van de wereld geworden. Er is een enorme migratie op gang van het platteland naar de steden: zo’n 200 miljoen boeren, de grootste massamigratie in de geschiedenis van de mensheid. Een jongeman kan als taxichauffeur in de stad tien keer zoveel verdienen als op de boerderij. De mensen zijn wanhopig op zoek naar banen. Onder de oppervlakte sluimert de onrust. In de steden zien veel migranten zich uit wanhoop gedwongen om te bedelen, te stelen of zich te prostitueren. Het aantal studenten groeit explosief. Velen gaan in het buitenland studeren: een grote mogelijkheid voor de verspreiding van het Evangelie. De private sector is aan een opmars begonnen. In de steden ontstaat een nieuwe middenklasse. Boeren wordt zomaar land onteigend om de steden uit te breiden. Velen zijn boos op de corrupte autoriteiten en de hebzucht van de projectontwikkelaars.
Publieke opinie omgeslagen
Dertig jaar geleden geloofden velen in de propaganda van Mao die beweerde dat het christendom slechts een ‘werktuig van het Westerse imperialisme’ was. Geen enkele zichzelf respecterende jongere zou erover hebben gepeinsd om een kerk binnen te lopen. Vandaag de dag is de publieke opinie totaal omgeslagen. In 1998, toen veel gebieden geteisterd werden door de hevigste overstromingen in vijftig jaar, waarbij 200 miljoen mensen getroffen werden, reageerden de kerken op een geweldige manier. De christenen waren als moreel voorbeeld en modelburgers die zichzelf opofferen, in tegenstelling tot de corrupte autoriteiten. De christenen dwongen bij het grote publiek, zowel bij boeren als intellectuelen, respect af en werden beschouwd als een goede stroming in de maatschappij. Veel kerken, vooral in de steden, hebben hun oorspronkelijke gebouw moeten afbreken om er eentje van vijf of zes verdiepingen op te zetten. De harde en meedogenloze vervolging in de jaren vijftig tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) zijn voorbij. Huisgemeenten registreren zich niet. Ze vrezen dat ze onder de supervisie van de Drie-Zelfkerk komen te staan. De Drie-Zelfkerk is trouwens geen liberaal genootschap, integendeel. De grote meerderheid is evangelisch of zelfs fundamentalistisch. De vernietigende, kritische theologie die de Westerse kerk zoveel schade heeft berokkend, is in China grotendeels onbekend.
‘Atheïstische gebied’ nu het ‘Jeruzalem van China’
Toen George Stott van de China Inland Mission in 1868 in het land aankwam zag hij een stad vol tempels en afgodsbeelden. De tegenstand was groot, maar hij kreeg vertrouwen. Hij ging zich kleden in Chinese gewaden. Er ontstond een kleine kerk. Nog later bouwde hij een grote kerk in het centrum van de stad. In tegenstelling tot de gotische kathedralen die sommige Westerse zendingsorganisaties bouwden, werd deze kerk in de Chinese bouwstijl ontworpen. De jaren gingen voorbij. Iemand mocht zich pas laten dopen, nadat hij minstens achttien maanden christen was en grondig onderwezen was in de christelijke leer en levenswandel. Bij de doop kreeg men een persoonlijke, christelijke naam. In 1911 viel de Manchu-dynastie en werd vervangen door een republiek. Na 1945 woedde er een verpletterende burgeroorlog, die Mao in 1949 uiteindelijk won. Hij riep de ‘Volksrepubliek’ uit. In 1952 moesten alle buitenlandse zendelingen het land verlaten. De Chinese kerk was nu op zichzelf aangewezen. Er kwamen harde acties tegen de kerken. Voorgangers werden ‘heropgevoed’ en velen naar kampen gestuurd. In 1958 werden de meeste kerken gesloten. Sommige gebieden werden uitgeroepen tot ‘atheïstisch gebied’. Ook het gebied waar George Stott had gearbeid. Maar vandaag de dag telt het gebied van 6 miljoen inwoners meer dan 600.000 evangelische protestanten! Dertig jaar geleden uitgeroepen tot atheïstisch gebied, nu bekend als het Jeruzalem van China.
Het wonder van de laatste dertig jaar
Op het platteland is de opwekking het meest zichtbaar. ‘In deze streek hebben we ongeveer om de kilometer een nieuwe kerk gebouwd!’ Preken van een uur lengte zijn heel gebruikelijk. Elk jaar worden er in elke gemeente velen gedoopt. In centraal China leidde een predikant een doopdienst die zes uur lang duurde en waarin hij 1100 gelovigen had gedoopt. In een grote kerk in een stad, waar de dienst om acht uur begint, klinkt twee uur van te voren al gezang van mensen. ‘Die komen twee uur eerder om verzekerd te zijn van een plaats en besteden die twee uur aan gebed en aanbidding. Ze bereiden zich voor op de dienst.’ Aan het eind van deze dienst stonden buiten al weer achthonderd mensen te wachten om naar binnen te gaan voor de dienst van tien uur. Aan het begin van 1979 waren er nergens in China kerken officieel geopend. Dit was het gevolg van de Culturele Revolutie die in 1966 alle kerken deed sluiten. De extreme wetten van Mao werden echter gewijzigd en men besloot terug te keren naar de beperkte godsdienstvrijheid van begin jaren vijftig. Nu worden er elke dag zes kerken voor het eerst of opnieuw geopend en zijn er 16.000 geregistreerde (protestantse) kerken en 32.000 geregistreerde ontmoetingsplaatsen. Daarbij zijn de huisgemeenten niet geteld. Niet in elke streek is het makkelijk een kerk te openen. Men ondervindt veel tegenstand van de vijandige bureaucratie.
Studenten
Veel gelovigen binnen de Drie-Zelfkerk staan net zo kritisch tegenover het politieke controle-element als de leiders van de huisgemeenten. Toch hebben ze ervoor gekozen om te werken binnen het systeem. Veel jonge studenten houden van hun land en zien dat het Evangelie het antwoord is op de vele problemen in het land. De studentendemonstraties in 1989 liet de onvrede zien van veel (seculiere) studenten. Er zijn sommige seminaries van de Drie-Zelfkerk waar nog liberale leraren zijn, maar de vrijzinnigheid vindt in de kerken geen ingang. In China zijn op dit moment twaalf seminaries en twaalf bijbelscholen van de Drie-Zelfkerk. Nog steeds is het officiële doel van de partijpolitiek ten aanzien van godsdienst dat de seminaries mensen moeten opleiden die ‘het vaderland liefhebben, het leiderschap van de Partij en de regering aanvaarden, de socialistische weg volgen en een religieuze opleiding krijgen’. Door heel China zijn er slechts rond de 2000 studenten die een geregistreerde theologische opleiding volgen. Vele duizenden volgen een parttime opleiding. Er is dus een groot gebrek aan goed opgeleide voorgangers en onderwijzers. In sommige gebieden is de verhouding ongeveer 1 op de 45.000 gelovigen! Hierdoor staan gemeenten vaak open voor elke wind van leer en sektarische evangelisten die van dorp tot dorp trekken.
Huisgemeenten als ‘christelijke koorts’
Veel huisgemeenten zijn onafhankelijk. Andere vormen een netwerk met huisgemeenten in andere provincies of zelfs het hele land. Jarenlang hebben de autoriteiten en de Drie-Zelfkerk ontkent dat de huisgemeenten een onafhankelijke positie bezaten. De opwekking van het onofficiële christendom is vandaag de dag zo wijdverspreid dat men er zelfs een speciale naam voor heeft bedacht: de ‘christelijke koorts’! Sinds het eind van de jaren zeventig en begin jaren tachtig zijn de huisgemeenten gegroeid, volwassen geworden en versplinterd. De oudere gelovigen uit de huisgemeenten hebben vaak tot een officiële denominatie of zendingsorganisatie behoord, waar ze in de jaren vijftig tot geloof zijn gekomen, voordat al deze groepen werden verboden.
De Jezusfamilie
In de huisgemeenten wordt een sterk evangelische en conservatieve, soms zelfs fundamentalistische, leer gebracht. Een liberale theologie heeft weinig invloed op de kerken. In sommige gebieden groeien charismatische en pinkstergroepen snel. Ook vindt men er extremistische groeperingen, die andere gelovigen (zelfs degenen die vervolgd zijn om hun geloof) afdoen als ‘dode orthodoxen’. De ‘Jezusfamilie’ werd tijdens de Culturele Revolutie zwaar vervolgd. Nu de werkloosheid in de steden en op het platteland steeds meer toeneemt, blijkt het radicale, vastberaden christendom van de Jezusfamilie miljoenen verarmde boeren en arbeiders aan te trekken. Het vormt ook een krachtige tegenstroom voor de golf van materialisme die het land lijkt te overspoelen.
De Kleine Kudde van Watchman Nee
Watchman Nee van de Kleine Kudde heeft veel invloed gehad. Hij richtte een onafhankelijke groepering op die het belang van de plaatselijke kerk benadrukte. Het trok vooral intelligente jongeren aan, omdat ze via grondige bijbelstudie wilde terugkeren naar de leer van het Nieuwe Testament. Ze beweren hardnekkig dat er in elke plaats maar één plaatselijke gemeente kon zijn. Velen verhuisden groepsgewijs met hele gezinnen om het Evangelie te brengen in de onbereikte gebieden. Tijdens de Culturele Revolutie kregen ze te maken met hevige vervolging, maar aan het eind van de jaren zeventig mondde dit uit in een geweldige geestelijke opwekking. Huisgemeenten schoten als paddenstoelen uit de grond. In 1952 werd Nee gearresteerd en hij stierf in 1972 in een werkkamp. De beweging werd gedwongen zich aan te sluiten bij de Drie-Zelfkerk nadat veel leiders gevangen waren genomen.
Gezamenlijk appel huisgemeenten
Vanwege de grote aantallen christenen hebben de autoriteiten besloten tot een gematigder beleid. In de jaren negentig is de druk op onafhankelijke huisgemeenten om zich te laten registreren en aan te sluiten bij de Drie-Zelfkerk toegenomen. In 1996 waren verschillende leiders van huisgemeenten zich bewust dat verdeeldheid onder de huisgemeenten een bedreiging vormen voor hun getuigenis. Hun individuele stem was maar klein en werd in het buitenland niet gehoord, terwijl de Drie-Zelfkerk steeds vaker verkeerde informatie over de huisgemeenten naar buiten bracht. In 1998 riepen ze de regering op de vervolgingen te beëindigen. Het appel bestond uit zeven punten: Gods grote macht erkennen, christenen in werkkampen vrijlaten, tegenover de 10 miljoen gelovigen in de Drie-Zelfkerk zijn er 80 miljoen uit de huisgemeenten, in gesprek gaan met leiders van de huisgemeenten, het begrip ‘sekte’ opnieuw definiëren, stoppen met aanvallen op de huisgemeenten en de huisgemeenten zijn een kanaal waardoor Gods zegeningen China bereiken.
Huisgemeenten zijn volwassen geworden
Dit opmerkelijk document laat zien dat de huisgemeenten volwassen zijn geworden. Als een groep of persoon het etiket ‘sekte’ krijgt, heeft dat grote gevolgen: het is bijna onmogelijk ervan af te komen. De gevolgen zijn aanzienlijk: arrestaties, boetes en gevangenisstraf. Volgens de wet wordt elke organisatie die zich niet aansluit bij de Drie-Zelfkerk beschouwd als een sekte. Hun enige ‘misdaad’ is dat zij zich niet willen aansluiten bij de Drie-Zelfkerk. In 1998 deden de leiders van vier grote stromingen binnen de huisgemeenten een geloofsbelijdenis uitgaan, die uiterst conservatief en evangelisch is. Om een kleine indruk te geven het volgende:
De Bijbel is geïnspireerd, is de hoogste norm voor het leven, er staan geen fouten in de Bijbel, tegen een eigenmachtige uitleg van de Schrift of subjectieve vergeestelijking. Men belijdt de drie-eenheid, men ziet Christus als Gods Zoon, die opgestaan is en zal weerkomen. Iedereen die berouw toont en gelooft in Christus zal worden gered door de wedergeboorte. Gods kinderen worden tot het eind bewaard in het geloof én christenen moeten zelf het geloof tot het eind bewaren. Ze keren zich tegen allen die specifieke kenmerken of persoonlijke ervaringen als voorwaarde stellen voor verlossing. Ten aanzien van de Heilige Geest geloven ze niet dat tekenen en wonderen en de gaven van de Heilige Geest gestopt zijn na de apostolische periode, ze verbieden het spreken in tongen niet, noch verplichten het, noch beschouwen ze het als een teken van het behoud. De Heilige Geest is geen kracht, maar een Persoon. Christus is het hoofd van de kerk. Haar geestelijke bediening moet niet in handen van seculiere machten liggen. Alle gelovigen zijn priesters die plicht hebben het Evangelie te verkondigen.
In de traditie van de kerk van alle tijden en plaatsen
Het is dus een volledig bijbelgetrouw geschrift, die niet afwijkt van de Westerse traditie. Opvallend is wel dat enkele doctrines waar in de Westerse kerk verschillend over wordt gedacht, hier zijn samengevoegd. De volharding der heiligen wordt beleden (reformatorisch), maar er wordt ontkent dat de tekenen en wonderen beperkt waren tot de apostolische periode (charismatisch). Men neemt een zorgvuldig neutrale positie ten aanzien van het spreken in tongen in. De klassieke reformatorische doctrine betreffende scheiding van kerk en staat wordt gehandhaafd. Waarom blijven deze gemeenten buiten de Drie-Zelfkerk? Hierover hebben ze ook geschreven:
(1) De Schrift vertelt ons dat we overal mogen samenkomen, daarvoor hebben we geen toestemming van de overheid nodig. (2) Volgens de Schrift mogen gelovigen preken als ze zich daartoe geroepen voelen door God; ze hoeven dus niet bevoegdheid te krijgen van de overheid. (3) De Bijbel leert ons dat wij het Evangelie moeten verkondigen aan alle volken tot aan de einden der aarde; we hoeven ons dus niet te houden aan de overheid die slechts een bepaalde streek toewijzen om te preken. (4) De overheid staat ons niet toe het Evangelie te verkondigen aan kinderen onder de 18 jaar. Jezus zegt echter: ‘Laat de kinderen tot Mij komen en verhindert ze niet…’ (5) De overheid staat niet toe dat gelovigen voor zieken bidden of demonen uitdrijven. De Bijbel gebiedt het ons echter. (6) Het beleid van de overheid staat niet toe dat gelovigen broeders van ver ontvangen en ook mag men geen contact met buitenlandse kerken hebben. In de Bijbel wordt echter opgeroepen dat we broeders van ver moeten ontvangen en de kerk is universeel.
Dit was deel 1, check ook deel 2 en deel 3!
1 opmerking:
Dank voor de historische aantekeningen. Ik lees hier over George Stott. Het lijkt of hij de grondlegger is van de gedachte een kleding te dragen als een chinees. Uit de geschiedenis van James Hudson Taylor (de Man die God geloofde) lezen we echter dat deze grondlegger van de C.I.M. deze leefstijl al in praktijk bracht. Op de website https://prabook.com/web/george.stott/2305596
lezen we verder hoe deze Taylor Stott betrok bij de zending in China
Een reactie posten