Theo Veldhuis
Bron: Herstel
Rond het jaar 1800 hadden bijna 1 miljoen inwoners van de Verenigde Staten huis en haard verlaten om met de huifkar dwars over de prairies te trekken, op zoek naar een nieuw bestaan in een land waarvan de afmetingen nog onbekend waren. De 'Frontier', de westelijke grens, had de Grote Oceaan nog niet bereikt, en de stroom van pioniers ontdekte almaar nieuwe gebieden. Het was een ruige tijd, waarin met Gods Woord nauwelijks of geen rekening werd gehouden, totdat Hij zelf opdook in het 'Wilde Westen'. In dit artikel staan we stil bij de geweldige opwekking die plaatsvond tijdens de eerste jaren van het bestaan van de Verenigde Staten.
De onafhankelijkheid van Amerika en de geestelijke gevolgen In 1776 vecht Amerika zich vrij van Engeland in een bloedige revolutie. Deze strijd luidt de geboorte in van een nieuwe natie; het land van de onbegrensde mogelijkheden. Steeds meer immigranten zetten voet aan wal en beginnen zich te groeperen in steden en dorpen. Industrie en scheepvaart groeien. Nadat alle staten zich uitgesproken hebben voor de grondwet, lijkt er geen belemmering meer te zijn om de grenzen van het land te gaan verkennen. Tienduizenden vetrekken naar het westen, op zoek naar een nieuw bestaan. Met honderden tegelijk trekken de pioniers, gekleed in dierenvellen en grondig gewapend, naar het westen. Tegen het einde van de zeventiende eeuw komen ze Kentucky binnen, waar de stad Lexington wordt gebouwd. Ondanks allerlei ontberingen en gevaren, zoals armoede, malaria en indianen op oorlogspad, verspreidden de pioniers zich steeds verder over de onmetelijke prairies.
Hoewel Amerika oorspronkelijk was uitgeroepen als 'Nation under God', een land onder Gods heerschappij, overkomt Amerika in deze tijd het ergste wat een land kan overkomen. Langzamerhand vergeet ze haar geestelijke wortels. Als in 1789 de grondwet wordt aangenomen en de uitbreiding van het land zowel politiek als geografisch begint toe te nemen, lopen de kerken steeds verder leeg. De beroemde christelijke universiteiten Harvard, Princeton en Yale lopen zelfs voorop in deze neergaande beweging. Het worden plaatsen waar atheïsme welig tiert, zelfs zo erg dat de christelijke studenten in het geheim bij elkaar moeten komen om te bidden.
Verootmoediging en vernieuwing In 1798 schrijft de algemene leiding van de Presbyterian church een pastorale brief naar al haar leden, waarin ze een hartstochtelijke oproep doet tot bekering en vernieuwing. Het land is afgedwaald van God en heeft opnieuw het licht van opwekking nodig, dat nog niet zo lang geleden helder had geschenen in de dagen van de 'Great Awakening' onder Jonathan Edwards en George Whitefield (v.a. 1734). Hoewel men wist dat bekering en verootmoediging de weg was naar een nationale opwekking, verwachtte niemand dat God zo overdonderend zou antwoorden.
In 1799 meldt dezelfde 'Presbyterian church' dat er overal in het land vernieuwing is uitgebroken. Deze vernieuwingen beperken zich niet tot een aantal lokale aangelegenheden, maar verspreiden zich in ras tempo over het hele land. Het begint in het westen, in de nog nieuwe staat Kentucky, maar verspreidt zich al snel naar het oosten. Een eeuw die lijkt te worden afgesloten in geestelijke duisternis wordt een open deur naar een nieuwe eeuw, die later de 'Revival century' zal worden genoemd. De geestelijke oplevingen zijn met name merkbaar op de universiteiten. Eén van de studenten aan de universiteit van Yale, Asahel Nettleton, wordt de belangrijkste evangelist in de eerste dagen van de opwekking. Hij brengt 30.000 zielen terug bij Jezus. Op de rand van de negentiende eeuw is de 2e 'Great Awakening' begonnen.
Francis Asbury, het hart van de pionierszending Het methodisme, een kerkgenootschap gesticht door John Wesley, was in de late jaren van de achttiende eeuw geland in Pennsylvania en had daar een gestage groei meegemaakt tot enkele duizenden leden. Het methodisme ontstond vanuit de 'Holy Club', een soort huiskring die een strak uitgewerkte methode had om God te zoeken. De scheldnaam 'methodisten' die ze hierom kregen, werd later overgenomen voor het kerkgenootschap dat eruit voortkwam. Toen John Wesley in Engeland een aantal mensen uitdaagde de Amerikaanse christenen te gaan helpen, was het onder andere Francis Asbury die de overtocht waagde. Asbury is geobsedeerd door de droom heel Amerika te bereiken met het evangelie, en geen prijs is hem te hoog. Als Wesley in 1775 alle predikers terugroept vanwege de dreigende oorlog, blijft alleen Asbury over om het evangelie te brengen aan de Amerikanen. Na de revolutie begint hij in elk gebied open diensten te houden, waarin hij zijn radicale evangelieboodschap brengt. De last die Francis Asbury te dragen heeft, wordt hem soms te zwaar. Hij leeft onder vreselijke omstandigheden, reist duizenden kilometers te paard door een oneindige wildernis waar nog geen wegen liggen. Hij krijgt te maken met vijandige indianen en wilde dieren, maar bovenal heeft zijn lichaam te lijden van het urenlang reizen in weer en wind. Zijn hele bezit draagt hij bij zich in zijn zadeltassen, samen met de bijbels en de boeken die hij weggeeft. Hij wordt een legendarisch figuur in zijn tijd. Aan het einde van zijn leven heeft hij bijna duizend predikers ingezegend en telt het kerkgenootschap meer dan 250.000 leden.
Francis Asbury door weer en wind
Campmeetings in Cane Ridge De trek van de pioniers gaat over het algemeen niet gepaard met godsdienstige motieven. Eerder wordt als doel gesteld om zo snel mogelijk een groot stuk land te claimen. Zoals vaak in de geschiedenis wordt de kerk veel te laat wakker om te ontdekken dat er in de duizenden nieuwe steden die uit de grond worden gestampt, geen kerken worden gebouwd. Amerika dreigt in dat opzicht totaal te verwilderen. Zo kan het gebeuren dat er in een stad van tweeduizend inwoners geen enkele christelijke samenkomst wordt gehouden. Maar na deze late ontdekking worden overal nieuwe evangelisten het westen in gestuurd om de pioniers te bekeren. Eén van deze evangelisten is James McGready. Hij komt er al snel achter dat de pioniers hard leven, hard werken en hard sterven. Hij besluit daarom zijn beleefde kathedraalstem op te geven en begint op de pioniersmanier te preken. Zijn donderende stem raast over de prairie en raakt niet alleen de trommelvliezen van zijn toehoorders, maar ook hun hart. In 1796 wordt hij als voorganger aangesteld van een drietal kleine kerken in Kentucky, in een gebied dat 'Rogues Harbor' (criminelenhaven) wordt genoemd. Dit gebied is niet alleen de thuishaven van eerlijke pioniers, maar ook van boeven en moordenaars die de wildernis in zijn gevlucht voor de sheriff en zijn mannen. In de zomer van 1798 worden veel mensen in Rogues Harbor geraakt door het besef dat ze verloren zijn. Maandenlang zoeken ze in gebed naar verlossing, maar het zal nog tot 1800 duren voor de massa Jezus leert kennen.
In juni 1800 houdt McGready een driedaagse samenkomst bij Red River. Op de laatste dag is het de prediker John McGee die een hartstochtelijk beroep doet op de mensen om zich met God te verzoenen. Op dat moment begint de hele gemeenschap luidruchtig te schreeuwen en te huilen. Hij loopt door het huis en begint de mensen overal te leren hoe ze tot bekering kunnen komen en al snel ligt de vloer bezaaid met mensen die zijn bezweken onder de krachtige beweging van Gods Geest. McGready is ervan overtuigd dat God aan het werk is, en hij organiseert een openluchtbijeenkomst in Gasper River. Deze gebeurtenis zou de geschiedenis ingaan als de allereerste campmeeting.
Omdat er in de gebieden waar de pioniers zich bevinden nog geen grote steden zijn gebouwd, is het voor de evangelisten onbegonnen werk om van kampplaats naar kampplaats te trekken om de mensen het evangelie te brengen. In plaats daarvan worden zogenaamde campmeetings georganiseerd. Ergens in de bossen wordt een locatie gezocht en overal worden aanplakbiljetten gehangen om de samenkomsten aan te kondigen. Tijdens zo'n campmeeting zijn er op diverse plaatsen mensen aan het preken. De bezoekers zijn met hun huifkar gekomen en brengen ook de nacht door in hun eigen wagen. Op deze manier kunnen met minder evangelisten toch veel meer mensen worden bereikt. Uit de wijde omtrek komen mensen per huifkar naar de campmeetings, in aantal variërend van 10.000 tot wel 25.000 mensen.
In de maanden die volgen op de bijeenkomst in Gasper River, breken overal opwekkingen uit, die gepaard gaan met deze campmeetings. Ook Barton Stone, de voorganger van een kleine gemeente bij Cane Ridge, is onder de indruk van de opwekkingen en besluit een campmeeting te houden in augustus 1801. Deze campmeeting wordt de beroemdste van allemaal. Uit de wijde omtrek komen mensen naar de samenkomsten met hun huifkarren, totdat er uiteindelijk tussen de 10.000 en 25.000 mensen zijn. Als je bedenkt dat de grootste stad in de omgeving, Lexington, in die tijd nog geen 2.000 inwoners heeft, is dit een verbijsterend aantal mensen. De atmosfeer lijkt wel met elektriciteit geladen. Overal worden mensen zichtbaar aangeraakt door Gods Geest. James Finley beschrijft de bewegingen van God als volgt:
Het geluid was als het gebrul van Niagara. De opeengepakte massa leek heen en weer te deinen als een schip in de storm. Ik telde zeven predikers, die allemaal tegelijkertijd stonden te preken. Sommigen op boomstronken, anderen in huifkarren, en een ervan stond zelfs op een omgevallen boom. Sommigen van de mensen zongen, anderen waren aan het bidden, en weer anderen huilden om genade met hartverscheurende uithalen, terwijl anderen schreeuwden… de scène die zich vervolgens voordeed was onbeschrijfelijk. Op een gegeven moment zag ik minstens vijfhonderd mensen plotsklaps neergemaaid worden alsof een batterij van duizend geweren het vuur op hen had geopend, om onmiddellijk te worden gevolgd door een luide roep om genade, die de hemel scheurde.
Uit de wijde omtrek komen mensen per huifkar naar de campmeetings, in aantal variërend van 10.000 tot wel 25.000 mensen.
Overal worden mensen door emoties overmand en beginnen te huilen of te lachen, te roepen om genade, en soms vallen mensen op de grond. Gedurende de volgende maanden worden overal in Kentucky meetings gehouden waar duizenden mensen op afkomen, en hoewel de emoties niet meer zo hoog oplopen als in Cane Ridge, verandert het gebied totaal. Het ruige pioniersleven verandert langzaam maar zeker in een eenvoudige gemeenschap van hardwerkende mensen, die zich zo goed mogelijk proberen te houden aan de bijbelse opdracht om rechtvaardig en waardig te leven.
Een van de mooiste verhalen uit de tijd van deze opwekking is dat van Peter Cartwright. Cartwright is een echte pionierszoon. Hij houdt van het harde leven en de ruige mentaliteit aan de oprukkende grenzen van het nieuwe land. Zijn moeder is een toegewijd christen en is dolgelukkig als er in de buurt van hun boerderij een kerk wordt gesticht. Tot haar grote verdriet moet zoon Peter er niets van weten. Hij besteedt zijn tijd liever aan paardenraces, pokeren en dansen. Als hij zestien is, wordt hij plotseling overtuigd van zonde en gaat drie maanden lang op zoek naar verlossing. Op zekere dag komt hij terecht in een campmeeting en ondergaat de bijeenkomst met een zwaarmoedig gevoel in zijn hart. Met de wetenschap dat hij een verloren zondaar is, lijkt het onmogelijk om te mogen hopen op redding, maar aan het einde van de campmeeting vindt hij eindelijk Jezus als zijn Redder. Onmiddellijk begint hij rond te reizen als evangelist en wordt op zijn achttiende officieel ingezegend als rondreizend evangelist. Het is een hard en gevaarlijk leven, maar hij houdt ervan om God op deze manier te dienen. Met zijn oorverdovende stemgeluid produceert hij preken waar vrouwen om huilen en mannen van beginnen te bibberen. Hij begint zijn preken met het schetsen van een gruwelijk plaatje van de oordelen van de hel om vervolgens Gods liefde voor zondaars te bespreken. Urenlang kan hij spreken over de geweldige verlossing die Jezus heeft bewerkt aan het kruis van Golgotha. Decennia lang is Peter Cartwright de leidende evangelist tijdens de campmeetings en de tienduizenden bekeerlingen die door hem in gemeenten worden ondergebracht getuigen van zijn liefde voor mensen.
De tweede 'Great Awakening' is misschien wel de grootste opwekking die de Verenigde Staten ooit heeft gekend, en in ieder geval de belangrijkste. Er dreigde een groot deel van het land ontgonnen te worden zonder dat het evangelie een plaats kon veroveren in de nieuwe nederzettingen. God greep echter op bovennatuurlijke wijze in en transformeerde het land totaal. Als we vandaag de dag kijken naar de westelijke helft van Amerika, dan zien we in elk dorp en in elke stad een gekleurd schouwspel van kerken, die vaak rechtstreeks stammen uit de tijd van de grote opwekkingen in het begin van de negentiende eeuw.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten